9 ngân hàng châu Âu bắt tay phát hành euro stablecoin: Tham vọng tự chủ tài chính số

Liên minh ngân hàng và bước đi chiến lược

9 ngân hàng lớn của châu Âu – gồm ING, Banca Sella, KBC, Danske Bank, DekaBank, UniCredit, SEB, CaixaBank và Raiffeisen Bank International – vừa công bố kế hoạch chung phát hành stablecoin neo theo đồng euro. Đây là lần đầu tiên một nhóm ngân hàng hàng đầu trong khu vực liên minh nhằm xây dựng công cụ thanh toán số tuân thủ đầy đủ khung pháp lý Markets in Crypto Assets (MiCA) của Liên minh châu Âu.

Mục tiêu trọng tâm là tạo dựng một phương án stablecoin “thuần châu Âu”, giảm sự phụ thuộc vào các stablecoin Mỹ như USDT và USDC, qua đó củng cố quyền tự chủ về hạ tầng thanh toán và năng lực cạnh tranh số của khu vực.

Lợi thế và tiềm năng ứng dụng

Theo tuyên bố, stablecoin này không chỉ phục vụ thanh toán tức thì với chi phí thấp mà còn mở ra nhiều ứng dụng rộng hơn:

• Giao dịch xuyên biên giới mượt mà hơn.

• Khả năng vận hành liên tục 24/7.

• Tích hợp programmable payments, giúp tối ưu chuỗi cung ứng.

• Tăng hiệu quả giao dịch tài sản số và hỗ trợ thị trường vốn.

Song song đó, Société Générale – qua công ty con Forge – cũng đã phát hành stablecoin đầu tiên theo MiCA. Dù neo theo USD, token này (USDCV) đánh dấu bước đi tiên phong của ngân hàng châu Âu trong mảng stablecoin được pháp luật công nhận.

Kế hoạch triển khai

Liên minh 9 ngân hàng dự kiến phát hành đồng stablecoin euro đầu tiên vào nửa cuối năm 2026. Để chuẩn bị, một pháp nhân mới đã được thành lập tại Hà Lan, chịu sự giám sát trực tiếp của Ngân hàng Trung ương Hà Lan với tư cách tổ chức tiền điện tử. Liên minh cũng dự định mời thêm các ngân hàng khác tham gia, đồng thời sớm bổ nhiệm CEO sau khi có sự chấp thuận của cơ quan quản lý.

Ngoài phát hành token, các ngân hàng thành viên hướng tới việc phát triển hệ sinh thái dịch vụ đi kèm như ví lưu trữ, giải pháp custody và các công cụ thanh toán kỹ thuật số.

Rủi ro và thách thức pháp lý

Dù được kỳ vọng cao, dự án cũng vấp phải nhiều thách thức. Chủ tịch ECB Christine Lagarde cảnh báo rằng châu Âu cần khẩn trương hoàn thiện luật stablecoin, đặc biệt đối với token do tổ chức ngoài EU phát hành, nhằm tránh rủi ro rút tiền hàng loạt khỏi quỹ dự trữ và tác động xấu tới hệ thống tài chính.

Một rào cản lớn nằm ngay trong MiCA: các nhà phát hành bị cấm trả lãi cho người nắm giữ stablecoin, nhằm ngăn cạnh tranh trực tiếp với hoạt động huy động vốn của ngân hàng truyền thống. Điều này có thể làm giảm sức hấp dẫn của stablecoin euro, buộc các nhà phát triển tìm kiếm cơ chế khuyến khích khác như token thưởng hoặc dịch vụ bổ sung.

Bài toán so sánh với SEPA và Digital Euro

Một câu hỏi đáng lưu ý: euro stablecoin có mang lại giá trị mới hay chỉ là “phiên bản số” của hệ thống hiện hữu? Bởi lẽ, khu vực EU đã có SEPA cho phép chuyển khoản tức thì, chi phí thấp và 24/7. Nếu không chứng minh được lợi thế trong DeFi, thanh toán xuyên biên giới ngoài EU hay ứng dụng tài sản số, stablecoin euro sẽ khó vượt qua sự hoài nghi.

Thêm vào đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu đang nghiên cứu Digital Euro – một dạng tiền số ngân hàng trung ương (CBDC). Với ưu thế là đồng tiền số công quyền, Digital Euro có thể trực tiếp cạnh tranh và thậm chí lấn át stablecoin tư nhân.

Góc nhìn tổng thể

Động thái liên minh phát hành euro stablecoin thể hiện quyết tâm của các ngân hàng châu Âu trong việc giành lại thế chủ động trên bản đồ tài chính số toàn cầu. Tuy nhiên, thành công của dự án không chỉ phụ thuộc vào sức mạnh công nghệ hay số lượng ngân hàng tham gia, mà còn ở khả năng cân bằng giữa khung pháp lý chặt chẽ và nhu cầu thị trường linh hoạt. Trong bối cảnh cạnh tranh với cả stablecoin Mỹ và Digital Euro, euro stablecoin sẽ phải chứng minh được vai trò thực sự khác biệt để trở thành trụ cột mới của hạ tầng tài chính số châu Âu.